ترشحات سلول هایی که در لایه خارجی دیواره واژن قرار گرفته اند موجب ایجاد یک لایه مرطوب در دیواره واژن می شود و محیطی قلیایی را جهت زنده ماندن اسپرم ها پدید می آورند. ترشحات واژن همچنین موجب کاهش اصطکاک در هنگام رابطه جنسی می شود. با افزایش سن و کاهش تولید هورمون های جنسی دیواره های واژن نازک می شوند در نتیجه سلول های ترشح کننده که منجر به مرطوب شدن دیواره های واژن می شوند نیز کاهش می یابد. خشکی واژن مشکلی است که در صورت عدم درمان منجر به تحریک ، سوزش و درد به خصوص در هنگام رابطه جنسی می شود. این مشکل پس از یائسگی و یا در سال های پیش از یائسگی شیوع دارد و علت عمده آن کاهش ترشح هورمون های جنسی از جمله استروژن می باشد. استروژن هورمونی است که موجب آبرسانی و ضخامت واژن می شود. نازک شدن ، خشکی و التهاب دیواره های واژن از عوارض کاهش ترشح آن است. عوامل غیرهورمونی دیگری نیز وجود دارد که ممکن است موجب این عارضه شود.
علائم خشکی واژن
- سوزش و درد در هنگام رابطه جنسی
- کاهش علاقه به داشتن رابطه جنسی
- خونریزی پس از رابطه جنسی
- خارش و سوزش در واژن
- سندرم تناسلی ادراری یائسگی
- تحریک و خشکی ناحیه خارجی تناسلی
علت شایع خشکی واژن
- شیر دادن
- زایمان
- افسردگی
- استرس زیاد
- برداشتن تخمدان ها
- انجام ورزش‌های سنگین
- پرتودرمانی در ناحیه لگن
- سرماخوردگی و یا آلرژی
- شیمی درمانی و یا هورمون درمانی
- کاهش هورمون استروژن و یائسگی
- سندرم شوگرانمصرف برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی
- مصرف برخی مواد شوینده ، پمادها و یا لوسیون هایی که جهت شستشوی واژن به کار برده می شود.
درمان خشکی واژن
خشکی واژن معمولاً یک مشکل خفیف می باشد که به راحتی قابل حل می باشد و به ندرت نشانه ای از یک بیماری حاد و شدید است. در ادامه به بررسی انواع روش های درمان خشکی ناحیه تناسلی زنان و دختران جوان پرداخته شده است.
استفاده از مرطوب کننده و روان کننده‌های واژن
در مراحل اولیه و زمانی که خشکی واژن منجر به بروز علائم آزاد دهنده نشده است می توانید از پمادها ، لوسیون ها و ژل های مرطوب کننده و روان کننده که بدون نسخه در داروخانه ها موجود می باشد ، استفاده نمائید. مرطوب کننده ها ۲ نوع هستند ؛ مرطوب کننده های داخلی که وارد واژن می شوند و ساختار داخلی واژن را مرطوب می نمایند و مرطوب کننده های خارجی که برای قسمت خارجی دستگاه تناسلی کاربرد دارند.
روان کننده ها محصولات دیگری هستند برای خانم هایی که از لحاظ جنسی فعال هستند ، توصیه می شود. در صورتی که پس از ۲ ماه استفاده از محصولات روان کننده و مرطوب کننده علائم خشکی واژن در شما بهبود نیافت جهت دریافت درمان های تخصصی باید به پزشک متخصص زنان مراجعه نمائید. بهتر است از روان کننده هایی استفاده نمائید که بر مبنای آب و عاری از هرگونه عطر ، عصاره گیاهی و یا رنگ های مصنوعی باشد. مصرف روان کننده و مرطوب کننده ها نباید به صورت مداوم باشد ؛ زیرا ممکن است موجب تحریک واژن شود ، در صورتی که علائم خشکی ناحیه تناسلی به مرور بدتر شد و هیچ نشانه ای از بهبودی مشاهده نشد لازم است که به مطب پزشک متخصص زنان مراجعه نمائید.
هورمون درمانی و استروژن های موضعی
به خانم هایی که علاوه بر علائم خشکی واژن دچار مشکلات ادراری و علائم یائسگی مانند گرگرفتگی هستند هورمون درمانی پیشنهاد می شود. هورمون درمانی می تواند شامل مصرف کرم ها و یا قرص های استروژن باشد. نوع دیگری از داروهای هورمونی حلقه های استروژنی هستند که در واژن قرار می گیرند و هر روز مقدار کمی از استروژن را در واژن آزاد می نماید. انتخاب نوع هورمون درمانی با توجه به شرایط بیمار و نظر پزشک انجام می شود.
درمان خشکی واژن با لیزر
امروزه لیزر برای درمان بسیاری از معضلات ، بسیار کمک کننده می باشد و خشکی ناحیه تناسلی نیز از این امر مستثنی نیست. با استفاده از لیزر مونالیزا تاچ تا حدود زیادی می توان خشکی واژن را درمان کرد و طبق تجربیات گذشته می توان گفت تا به امروز اثرات خوبی در پی داشته است.
این عارضه با اینکه یک مشکل شایع می باشد اما اغلب خانم ها از بیان و ابراز این مشکل احساس شرم دارند ، بسیاری از خانم ها در هنگام رابطه جنسی این مشکل را از شریک جنسی خود پنهان می نمایند و به دنبال درمان های پزشکی نیستند در صورتی که اگر درمان مناسب صورت بگیرد این مشکل به راحتی قابل برطرف شدن است و می توانند دوباره فعالیت های جنسی خود را آغاز نمایند اما در صورتی که درمان مناسب جهت این مشکل صورت نگیرید ، خشکی واژن موجب زخم و یا ترک در بافت واژن شود ، این شرایط ممکن است موجب خونریزی های شدید واژن شود ، در صورت بروز خونریزی واژن باید هرچه سریعتر به اورژانس مراجعه نمائید تا درمان های مناسب برای شما ارائه شود.
علت خشکی واژن در حین رابطه
این عارضه در حین رابطه جنسی یکی از مشکلات شایعی است که بسیاری از خانم ها در سنین مختلف ممکن است تجربه کنند. این وضعیت می تواند به دلایل متعددی از جمله کاهش سطح هورمون استروژن ، به ویژه در دوران یائسگی ، بعد از زایمان یا در دوران شیردهی رخ دهد. همچنین مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی ، آنتی هیستامین ها یا داروهای شیمی درمانی می تواند باعث کاهش ترشحات طبیعی واژن شود. عوامل روانی خشکی واژن مانند استرس ، اضطراب یا عدم آمادگی ذهنی برای رابطه نیز نقش مهمی در کاهش رطوبت واژن دارند. گاهی اوقات نیز عدم تحریک کافی قبل از دخول موجب می شود واژن فرصت کافی برای روان سازی طبیعی نداشته باشد. توصیه ما به خانم ها این است که در صورت تداوم این مشکل ، حتماً به متخصص زنان مراجعه کنند تا با بررسی دقیق تر علت زمینه ای ، درمان مناسب تجویز شود و کیفیت رابطه جنسی بهبود یابد.
پماد درمان خشکی واژن
| نام پماد | نوع | موارد مصرف | نیاز به نسخه |
|---|---|---|---|
| استرادیول واژینال (Estradiol) | هورمونی | خشکی واژن در یائسگی | دارد |
| کونژوگه استروژن | هورمونی | التهاب ، خشکی و سوزش واژن | دارد |
| Hyalo Gyn | غیرهورمونی | آبرسانی و ترمیم مخاط واژن | ندارد |
| ژل ویتامین E | غیرهورمونی | نرم کننده ، ترمیم کننده طبیعی | ندارد |
| ژل آلوئه ورا | غیرهورمونی | ضد التهاب ، مرطوب کننده طبیعی | ندارد |
علت خشکی واژن در زنان جوان چیست؟
این عارضه در زنان جوان می تواند به دلایل مختلفی رخ دهد. یکی از شایع ترین علت ها تغییرات هورمونی است که می تواند به دلیل مصرف داروهای خاص مانند داروهای ضد افسردگی ، قرص های ضد بارداری یا داروهای درمانی برای بیماری های دیگر باشد. همچنین استرس و اضطراب نیز می تواند تأثیر زیادی بر کاهش ترشحات واژن و خشکی آن داشته باشد. کاهش سطح هورمون استروژن که ممکن است به دلایل مختلف مانند شروع یائسگی زودرس یا بیماری های خاص اتفاق بیفتد ، نیز می تواند عاملی برای این مشکل باشد. کمبود تحریک جنسی که ممکن است به علت عدم تمایل یا عدم رضایت جنسی در زنان جوان ایجاد شود ، نیز باعث خشکی واژن می شود. مصرف دخانیات و تغییرات در سبک زندگی مانند تغذیه نامناسب یا عدم فعالیت بدنی ، از دیگر عوامل تأثیرگذار هستند. در نهایت برخی عفونت ها و التهاب های واژنی نیز ممکن است موجب خشکی در ناحیه تناسلی شوند.
علت خشکی واژن بعد از یائسگی
خشکی ناحیه ناسلی بعد از یائسه شدن به طور عمده به دلیل کاهش سطح هورمون استروژن در بدن رخ می دهد. زمانی که زنان وارد دوران یائسگی می شوند ، سطح استروژن که نقش مهمی در حفظ سلامت و رطوبت واژن دارد ، کاهش می یابد. این کاهش هورمون باعث کاهش ضخامت و الاستیسیته دیواره های واژن می شود و به تدریج میزان ترشحات طبیعی واژن کاهش پیدا می کند که به خشکی و احساس سوزش یا درد هنگام رابطه جنسی منجر می شود. علاوه بر این کاهش استروژن می تواند موجب ضعیف شدن غدد ترشح کننده مخاط واژن شود. در کنار این تغییرات هورمونی ، دیگر علائم یائسگی مانند تعریق شبانه ، گر گرفتگی و تغییرات خلقی نیز می توانند به خشکی واژن تشدید شوند. درمان های هورمونی و غیرهورمونی مانند کرم های واژینال استروژن یا مرطوب کننده های واژینال می توانند به بهبود این وضعیت کمک کنند.
خشکی واژن با بوی بد واژن نشانه چیست؟
خشکی واژن اگر همراه با بوی بد باشد ممکن است نشانه ای از عفونت یا مشکل دیگری در ناحیه واژن باشد. برخی از علل احتمالی شامل:
- عفونت های قارچی : این عفونت ممکن است باعث خشکی و خارش واژن همراه با بوی ناخوشایند شود. عفونت قارچی معمولا با ترشحات سفید و غلیظ همراه است اما در برخی موارد می تواند بوی بدی هم ایجاد کند.
- باکتریوزیس واژن : این اختلال به دلیل عدم تعادل باکتری های طبیعی واژن ایجاد می شود. در این حالت ممکن است خشکی واژن همراه با بوی ماهی مانند یا بوی نامطبوع دیگری به وجود بیاید. این وضعیت معمولا با تغییرات در ترشحات واژن همراه است.
- عفونت های مقاربتی : برخی از عفونت های مقاربتی مانند کلامیدیا ، گونوره و تریکومونیازیس می توانند باعث خشکی ناحیه تناسلی همراه با بوی بد شوند. این عفونت ها معمولا با ترشحات غیرطبیعی ، سوزش و درد در ناحیه تناسلی نیز همراه هستند.
- پوسیدگی یا ترشحات باقی مانده : در صورت عدم رعایت بهداشت مناسب ، ترشحات باقی مانده در واژن می تواند باعث بوی بد شود. همچنین تغییرات در pH واژن به دلیل خشکی می تواند محیطی مناسب برای رشد باکتری ها فراهم کند.
در صورتی که خشکی واژن با بوی بد همراه باشد ، توصیه می شود به پزشک متخصص مراجعه کنید تا علت دقیق و درمان مناسب برای این مشکل مشخص شود.
ژل شستشوی واژن باعث خشکی واژن می شود؟
بله ، استفاده از برخی ژل های شستشوی واژن می تواند باعث خشکی واژن شود. بسیاری از محصولات شستشوی واژن حاوی مواد شیمیایی ، عطرها و مواد نگهدارنده هستند که ممکن است تعادل pH واژن را به هم بزنند و باعث خشکی ، تحریک یا التهاب شوند. واژن به طور طبیعی محیطی اسیدی دارد که از رشد باکتری های مضر جلوگیری می کند. استفاده از محصولات شستشوی واژن که باعث تغییر در این تعادل می شوند ، می تواند سبب خشکی و حساسیت بیشتر واژن شود.
علاوه بر این ، عطر بیکینی و برخی از ژل ها ممکن است حاوی الکل ، عطر و مواد شیمیایی تحریک کننده باشند که باعث خشکی و احساس ناراحتی در ناحیه واژن می شوند. بنابراین بهتر است از محصولات ملایم و بدون عطر برای شستشوی ناحیه واژن استفاده کنید و از مصرف بیش از حد این محصولات خودداری کنید. برای حفظ سلامت واژن ، توصیه می شود از شستشو غیر ضروری خودداری کرده و از آب ولرم یا محصولات خاص و بدون مواد شیمیایی استفاده کنید. اگر خشکی واژن به طور مداوم ادامه یافت ، بهتر است با پزشک مشورت کنید.
عوارض خشکی واژن
نبود ترشحات کافی در واژن می تواند عوارض مختلفی را به همراه داشته باشد که علاوه بر احساس ناراحتی ، تأثیراتی بر کیفیت زندگی فرد می گذارد. برخی از عوارض اصلی خشکی واژن عبارتند از:
- درد هنگام رابطه جنسی : خشکی واژن می تواند باعث کاهش ترشحات طبیعی شود که این امر ممکن است منجر به درد و سوزش هنگام دخول و رابطه جنسی شود. این مشکل می تواند باعث کاهش رضایت جنسی و حتی خودداری از برقراری رابطه شود.
- خارش و سوزش : این عارضه ممکن است باعث ایجاد احساس خارش و سوزش در ناحیه واژن شود که می تواند بسیار آزاردهنده باشد. این علائم معمولا در شرایطی که واژن خیلی خشک است یا به دلیل تحریکات محیطی تشدید می شود ، بیشتر احساس می شود.
- افزایش خطر عفونت های واژنی : خشکی واژن می تواند باعث کاهش لایه محافظ طبیعی مخاط واژن شود که ممکن است محیطی مناسب برای رشد باکتری ها و قارچ ها ایجاد کند. این وضعیت می تواند باعث عفونت های قارچی یا باکتریایی مانند باکتریوزیس واژن یا کاندیدیاز شود.
- تأثیرات روانی : نبود ترشح کافی در واژن می تواند باعث اضطراب ، افسردگی و کاهش اعتماد به نفس شود. مشکلات جنسی و دردهای ناشی از خشکی ممکن است منجر به نگرانی های روانی و احساس شرمندگی یا نارضایتی از بدن خود گردد.
- تأثیر بر فعالیت های روزانه : خشکی واژن می تواند حتی در هنگام انجام فعالیت های روزانه مانند نشستن یا ورزش احساس ناراحتی ایجاد کند. این مشکلات ممکن است به دلیل حساسیت بیشتر ناحیه واژن و احساس خشکی مداوم باشد.
- پیوستگی به مشکلات هورمونی : مرطوب نبودن واژن اغلب نتیجه کاهش سطح استروژن در بدن به ویژه در دوران یائسگی است. این مشکل می تواند بر سایر جنبه های سلامت هورمونی تأثیر گذاشته و علائم دیگری مانند گرگرفتگی ، تغییرات خلقی یا اختلالات خواب را به همراه داشته باشد.
در صورتی که خشکی واژن باعث بروز هر یک از این عوارض شد ، بهتر است با پزشک مشورت کنید تا درمان های مناسب و مؤثری مانند استفاده از مرطوب کننده های واژنی ، درمان های هورمونی یا تغییرات سبک زندگی پیشنهاد شود.
