ترشحات سلولهایی که در لایهی خارجی دیوارهی واژن قرار گرفتهاند موجب ایجاد یک لایه ی مرطوب در دیوارهی واژن میشود و محیطی قلیایی را جهت زنده ماندن اسپرمها پدید میآورند. ترشحات دیوارهی واژن همچنین موجب کاهش اصطکاک در هنگام رابطه جنسی میشود. با افزایش سن و کاهش تولید هورمونهای جنسی دیوارههای واژن نازک میشوند در نتیجه سلولهای ترشح کننده که منجر به مرطوب شدن دیوارههای واژن میشوند نیز کاهش مییابد
خشکی واژن مشکلی است که در صورت عدم درمان منجر به تحریک، سوزش و درد به خصوص در هنگام رابطه جنسی میشود. این مشکل پس از یائسگی و یا در سالهای پیش از یائسگی شیوع دارد و علت عمدهی آن کاهش ترشح هورمونهای جنسی از جمله استروژن میباشد. استروژن هورمونی است که موجب آبرسانی و ضخامت واژن میشود، نازک شدن، خشکی و التهاب دیوارههای واژن از عوارض کاهش ترشح آن است. عوامل غیرهورمونی دیگری نیز وجود دارد که ممکن است موجب خشکی واژن شود. به دلیل اینکه خشکی واژن اختلالی شایع است در ادامهی این مقاله به ارائه توضیحاتی در مورد علل، علائم و درمان آن میپردازیم.
علائم خشکی واژن
- سوزش و درد در هنگام رابطه جنسی
- کاهش علاقه به داشتن رابطه جنسی
- خونریزی پس از رابطه جنسی
- خارش و سوزش در واژن
- سندرم تناسلی ادراری یائسگی: عفونت مکرر در دستگاه ادراری که به دلیل خشکی واژن ایجاد میشود همراه با سایر علائم دوران یائسگی موجب بروز مجموعه علائمی میشود که پزشکان به آن سندرم تناسلی ادراری یائسگی میگویند.
- تحریک و خشکی ناحیه خارجی تناسلی: خشکی واژن ممکن است علاوه بر واژن، ناحیه خارجی قسمت تناسلی را نیز تحریک نماید، خشکی در این قسمت موجب سوزش در هنگام پوشیدن لباس زیر میشود.
علت خشکی واژن
- کاهش هورمون استروژن در سالهای انتهایی نزدیک دوران یائسگی و یا پس از یائسگی مهمترین دلیل خشکی واژن میباشد.
- شیر دادن
- زایمان
- سرماخوردگی و یا آلرژی
- افسردگی
- استرس زیاد
- مصرف برخی داروها مانند داروهای ضد افسردگی
- انجام ورزشهای سنگین
- پرتودرمانی در ناحیه لگن
- شیمی درمانی و یا هورمون درمانی
- برداشتن تخمدانها
- سندرم شوگران: یک بیماری خود ایمنی میباشد که موجب خشکی چشم، دهان و همچنین واژن میشود.
- مصرف برخی مواد شوینده، پمادها و یا لوسیونهایی که جهت شستشوی واژن به کار برده می شود.
و اما اصلی ترین علت خشکی واژن از زبان دکتر نگین حدادی: 👇👇👇👇
درمان خشکی واژن
خشکی واژن معمولاً یک مشکل خفیف میباشد که به راحتی قابل حل میباشد و به ندرت نشانهای از یک بیماری حاد و شدید میباشد.
استفاده از مرطوب کننده و روان کنندههای واژن
در مراحل اولیه و زمانی که خشکی واژن منجر به بروز علائم آزاد دهنده نشده است میتوانید از پمادها، لوسیونها و ژلهای مرطوب کننده و روان کننده که بدون نسخه در داروخانهها موجود میباشد استفاده نمائيد. مرطوب کنندهها 2 نوع هستند؛ مرطوب کنندههای داخلی که وارد واژن میشوند و ساختار داخلی واژن را مرطوب مینمایند و مرطوب کنندههای خارجی که برای قسمت خارجی دستگاه تناسلی کاربرد دارند.
روان کنندهها محصولات دیگری هستند برای خانمهایی که از لحاظ جنسی فعال هستند توصیه میشود. در صورتی که پس از 2 ماه استفاده از محصولات روان کننده و مرطوب کننده علائم خشکی واژن در شما بهبود نیافت جهت دریافت درمانهای تخصصی باید به پزشک متخصص زنان مراجعه نمائید. بهتر است از روانکنندههایی استفاده نمائید که بر مبنای آب و عاری از هرگونه عطر، عصارهی گیاهی و یا رنگ های مصنوعی باشد.
مصرف روانکننده و مرطوب کنندهها نباید به صورت مداوم باشد زیرا ممکن است موجب تحریک واژن شود، در صورتی که علائم خشکی واژن به مرور بدتر شد و هیچ نشانهای از بهبودی مشاهده نشد لازم است که به مطب پزشک متخصص زنان مراجعه نمائيد.
هورمون درمانی و استروژن های موضعی
به خانمهایی که علاوه بر علائم خشکی واژن دچار مشکلات ادراری و علائم یائسگی مانند گرگرفتگی هستند هورمون درمانی پیشنهاد میشود. هورمون درمانی میتواند شامل مصرف کرمها و یا قرصهای استروژن باشد. نوع دیگری از داروهای هورمونی حلقههای استروژنی هستند که در واژن قرار میگیرند و هر روز مقدار کمی از استروژن را در واژن آزاد مینماید. انتخاب نوع هورمون درمانی با توجه به شرایط بیمار و نظر پزشک انجام میشود.
درمان با لیزر
امروزه لیزر برای درمان بسیاری از معضلات، بسیار کمک کننده می باشد و خشکی واژن نیز از این امر مستثنی نیست. با استفاده از لیزر مونالیزا تاچ تا حدود زیادی می توان خشکی واژن را درمان کرد و طبق تجربیات گذشته می توان گفت تا به امروز اثرات خوبی در پی داشته است.
خشکی واژن با اینکه یک مشکل شایع میباشد اما اغلب خانمها از بیان و ابراز این مشکل احساس شرم دارند، بسیاری از خانمها در هنگام رابطه جنسی این مشکل را از شریک جنسی خود پنهان مینمایند و به دنبال درمانهای پزشکی نیستند در صورتی که اگر درمان مناسب صورت بگیرد این مشکل به راحتی قابل برطرف شدن میباشد و میتوانند دوباره فعالیت های جنسی خود را آغاز نمایند اما در صورتی که درمان مناسب جهت این مشکل صورت نگیرید خشکی واژن موجب زخم و یا ترک در بافت واژن شود، این شرایط ممکن است موجب خونریزیهای شدید واژن شود، در صورت بروز خونریزی واژن باید هرچه سریعتر به اورژانس مراجعه نمائید تا درمانهای مناسب برای شما ارائه شود.